Statenvoorstel ‘Aanleg Roode Vaart’

Tot voor kort was de gedachte om Tholen en Sint Philipsland via de Roode Vaart in West-Brabant van zoet water te voorzien één op één gekoppeld aan de discussie over het zout maken van het Volkerak-Zoommeer. Dat alles onder het adagium ‘eerst het zoet en dan het zout’. Nu de minister besloten heeft om voorlopig pas op de plaats te maken met de verzilting van het Volkerak-Zoommeer zou de gedachte op kunnen komen dat daarmee ook de voorstellen voor de Roode Vaart in de ijskast kunnen.

De PvdA vind dat een verkeerde gedachte. Het Volkerak-Zoommeer blijft weliswaar voorlopig zoet, maar het is op iets langere termijn een zeer onzekere bron van zoet water. Allereerst omdat het uiteindelijk misschien toch zout gemaakt zal worden. Maar, veel belangrijker, het kan alleen zoet water leveren als het regelmatig wordt doorgespoeld met zoet rivierwater. Zonder zo’n doorspoeling kan het op een natuurlijke manier verzilten of op een andere manier ongeschikt worden voor toepassing in de landbouw en ook als bijvoorbeeld recreatiewater. En het is zeer onzeker of er op iets langere termijn voldoende zoet rivierwater beschikbaar is om het Volkerak-Zoommeer in kritische perioden door te spoelen. De gletsjers in Zwitserland en Oostenrijk smelten steeds verder af en het schaarse rivierwater dat dan in droge perioden Nederland bij Lobith binnenkomt is ook elders in Nederland nodig. Doorspoeling van het Volkerak-Zoommeer geniet dan geen prioriteit.

De PvdA vindt een dergelijke onzekere situatie ongewenst en wil voor de landbouw op Tholen en Sint Philipsland een robuuste zoetwatervoorziening. Wij ondersteunen dus het college bij zijn keuze voor het loskoppelen van de plannen van de Roode Vaart van de besluitvorming over een zout Volkerak-Zoommeer. Nu er aan de Roode Vaart-plannen aanzienlijke meerkosten verbonden zijn, vinden wij het wel verstandig om aan het beschikbaar stellen van extra middelen voorwaarden te verbinden. Wij steunen daarom het Statenvoorstel.

Tot slot nog een enkele opmerking over de toekomst van het Volkerak-Zoommeer en het al dan niet opnieuw verzilten van deze voormalige zeearm. De PvdA constateert dat de panelen aan het schuiven zijn. Niet alleen hier in provinciale staten. Ook in het maatschappelijk veld pleiten sommige landbouw- en natuurorganisaties voor handhaving van de zoete situatie. Daarbij wordt vooral gerefereerd aan de kwaliteiten en toestand van dit moment. Wat de PvdA betreft moeten bij de keuzes voor het Volkerak-Zoommeer vooral de kansen en uitdagingen van toekomst leidend zijn. Daarbij spelen de klimaatverandering en de zeespiegelrijzing een belangrijke rol. Hiervoor had ik het al over de veranderende situatie in het rivierengebied. Ook de Oosterschelde en de Grevelingen zullen op afzienbare termijn met zeespiegelrijzing worden geconfronteerd. De toekomst van het Volkerzak-Zoommeer moet wat de PvdA betreft vooral in dat perspectief worden bekeken. En het besluit van de minister om de verzilting van het Volkerak-Zoommeer even uit te stellen biedt de mogelijkheid om daar nog even goed de tijd voor te nemen.