Voorjaarsnota 2018

Wie had dat nu gedacht? Ruim binnen een jaar van ‘krap bij kas’ naar ‘een gezond financieel toekomstperspectief en ruimte voor investeringen’! Het is het provinciaal bestuur in de afgelopen maanden gelukt om uit allerlei bronnen geld naar Zeeland, voor Zeeland te krijgen. Het college heeft alle energie, alle contacten, al het innovatief en coöperatief denken en handelen ingezet om geld binnen te halen om nu en in de toekomst kansen te scheppen voor de uitdagingen die er in Zeeland liggen. Dat deze bestuurlijke inspanning vruchten afwerpt is een pluim voor het college waard.

De fractie van de PvdA ziet deze jaarstukken en vooral de voorjaarsnota als een keerpunt in deze collegeperiode. We zien en voelen door het zonnige financiële toekomstplaatje perspectief. Voordat ik u meeneem in ons visie en ambities voor de toekomst benoem ik de punten waar dit college naar onze mening tevreden op terug mag kijken.

Ik noem het proces én de inhoud van de Kustvisie, ooit door onze fractie in een vorige periode geopperd. De uitbreiding van Campus Zeeland naar het MBO, dat daarmee voor MBO-studenten in Zeeland nieuwe ontwikkelmogelijkheden van hun talenten biedt en hen daarmee tot de meest interessante werknemers voor Zeeuwse bedrijven en werkgevers maakt. De opstart van het gesprek over klimaatadaptatie en energietransitie, waarbij in een nauwe netwerksamenwerking met gemeenten, waterschap en netwerkbedrijf Enduris gewerkt wordt aan een Regionale Energie- en Klimaatstrategie. De goede koers waar we met het Zeeuwse aandeel in de aanleg van windmolens op zitten. De Zeeuwse onderwijsinstellingen die in hun aanbod van scholing op het thema energietransitie aanhaken op dit thema. Het gegroeide inzicht dat natuur en recreatie niet elkaars concurrenten zijn maar elkaar kunnen versterken. Het natuurontwikkelprogramma dat in 2027 klaar is. Het meer en meer in control zijn na de vorige periode in het dossier Waterdunen, over ‘wat er voor moois uit de vrijage tussen natuur en recreatie kan ontstaan’ gesproken. Onze fractie is ook blij dat er, na de inmenging van Jeroen Dijsselbloem en Diederik Samsom, een geformaliseerde samenwerking tussen Rijk, provincie en het havenbedrijf in het dossier Thermphos tot stand is gekomen en daarmee hopelijk de sanering tot een goed einde zal komen. Blij zijn we als fractie ook met het maatwerk dat in het openbaar vervoer is ontstaan: met de buurtbus, de haltetaxi en het terughalen van de spitstrein in Zeeland. Allemaal zaken waar we als fractie aandacht voor hebben gevraagd. En wat is het dan heerlijk om te lezen dat we op gebied van cultuuraanbod de tweede plek hebben in de ranking van de provincies in Nederland. En wat zou het mooi zijn om vanuit de maatschappelijke opgaven Aantrekkelijk Zeeland en leefbaarheid naar de eerste plek te kunnen gaan en Nederlands best kept secret te verklappen. En ik zou bijna zeggen: Psst, niet verder vertellen hoe fijn het wonen en leven is in Zeeland, want dan wil iedereen hier komen!

En dat zal zeker het geval zijn als de ambities die de PvdA heeft met dit zonnige financiële toekomstperspectief gerealiseerd zullen worden. Ik schets u graag wat onze fractie vanuit het besef van maatschappelijk noodzakelijkheid en urgentie wil aanvullen op de voorjaarsnota 2018.

Te beginnen met een noodzakelijke wens rondom actie op het thema klimaatadaptatie. De hoosbuien van nog maar net twee weken geleden geven een boost aan het urgentiebesef van klimaatadaptatie. Theoretische modellen van Waterschappen hadden deze buien pas over 20 jaar verwacht. We kunnen niet wachten. We moeten handelen! Daarom dienen wij een motie in over klimaatadaptatie, waarin we extra gelden beschikbaar willen stellen aan de provincie om samen met andere partners, waaronder de gemeenten, plannen te ontwikkelen en ideeën uit te voeren om iedereen te ondersteunen met kennis en middelen om de gevolgen van de klimaatverandering het hoofd te bieden. En steunen we een motie van D’66 over footprint in en van Zeeland om het urgentiebesef over het terugdringen van de uitstoot van CO2 te verminderen.

Daarnaast vragen we als PvdA aandacht, zoals de SP dat ook eerder in een rapport heeft gedaan, voor de kloof op het thema klimaatadaptatie/duurzaamheid/energietransitie die dreigt te ontstaan in onze samenleving. We hebben als sociaal-democratische partij grote punten van zorg in deze actuele dossiers. We zien nu al dat de economisch kwetsbare groepen en zelfs ook de lagere middenklasse het geld niet hebben om mee te bewegen naar een duurzame toekomst waarin nieuwe energiebronnen worden gebruikt en de directe woonomgeving wordt aangepast aan de effecten van de klimaatverandering. Er zijn steden en gebieden in Nederland waar de grootste negatieve gevolgen van bijvoorbeeld wateroverlast 1 op 1 gelijk opgaan met de situering van economische achterstandswijken. Dan kunnen wij wel roepen naar de bewoners: haal de tegels uit de tuin om de eerste overlast te beperken en leg zelf extra drainage aan maar deze mensen hebben geen middelen om een tuin met beplanting of drainage aan te leggen. Ik zeg u: ga even naar een willekeurig tuincentrum, leg een paar planten en wat onderhoudsmateriaal in uw karretje, reken af en kijk even goed naar de kassabon en bedenk of mensen met een minimuminkomen zich dit kunnen veroorloven. Ik garandeer u dat ze dit niet kunnen. Aan het college de vraag hoe zij hier tegenaan kijkt en wat zij er aan kunnen en willen doen.

Nog een noodzaak is het stimuleren van biodiversiteit. De natuur redt het niet meer alleen en heeft hulp nodig. We dienen daarom samen met het CDA een motie in om de biodiversiteit, om flora en insectenfauna, ook en juist buiten de natuurgebieden, te stimuleren. We kunnen daarmee een bloem- en insectenrijk netwerk van dijken en wegbermen creëren.

Onze fractie zou graag zien dat de provincie Zeeland haar sterke lobbykracht en overtuigingskracht gaat inzetten bij het Rijk voor hulp voor het eerder dan 2033 tolvrij maken van de Westerscheldetunnel. Het is bij velen in dit huis lang, ook bij ons als Statenfractie, een zaak geweest van ‘don’t mention de tolvrije tunnel’. Maar deze voorjaarsnota laat perspectief zien in de financiën van de provincie. De financiële ruimte komt er om daar zelf een aandeel in te hebben en wij denken dat de Zeeuwse economie, de Zeeuwse bedrijvigheid, werkgelegenheid én de leefbaarheid binnen de provincie een tolvrije tunnel verdienen, eerder dan 2033. We vinden dan dat de economische kansen van Zeeland het best gediend zijn met een tolvrije tunnel. Niet met bloktijden, niet met het bevoorrechten van bepaalde groepen, waarbij andere groepen worden uitgesloten, maar met een tunnel die de midden- en de zuidkant van Zeeland echt zonder blokkades met elkaar verbindt. We vragen het college maar ook de andere partijen in de Staten hoe zij daar over denken en of er bereidheid is in die nabije gezonde financiële toekomst om te verkennen, te onderzoeken of we gezamenlijk onze energie en middelen willen inzetten in het eerder tolvrij maken van de tunnel.

Kritisch meedenkend zijn we als fractie op de vraag die via de voorjaarsnota voorligt over de extra investering in uitbreiding van de ambtelijke organisatie. Het college geeft aan dat het nodig is dat er een capaciteitsuitbreiding van 20 fte komt. Hier is een enorme investering mee gemoeid: € 11 miljoen tussen nu en 2023! We begrijpen dat voor alle maatschappelijke opgaven, voor de investeringsagenda, voor de kerntaken, voor het Interbestuurlijk programma mens- en denkkracht nodig is. Het vorige college heeft bij een dure operatie een grote, specifieke groep mensen laten vertrekken omdat er toen teveel mensen in de ambtelijke organisatie zaten. Het heeft de organisatieontwikkeling in oogpunt van menskracht een paar jaar zowat stil gelegd, terwijl de veranderende maatschappelijke context en opgaven juist vroegen om innovatie en vooruitgang. En nu is er een tekort aan mensen. Hoe verhouden beide zaken zich nu tot elkaar? Het college geeft aan dat de ambtelijke organisatie de omslag naar opgavengericht werken en werken vanuit opdrachten aan het maken is. We zijn blij als fractie dat jongeren als specifieke doelgroep voor uitbreiding van het aantal fte’s worden genoemd, ook in de vorm van traineeships. Graag horen we meer van het college over het hoe en wat richting de cultuuromslag naar opgavengericht werken en waarom dat 20 fte meer vraagt. Zijn er ook nog andere opties mogelijk?

Deze voorjaarsnota en jaarstukken doen een belofte aan de Zeeuwen. Een belofte dat er goede tijden aankomen. De fractie van de PvdA zal ervoor waken en voor blijven pleiten dat deze goede tijden ten goede komen aan iedereen in Zeeland, in het bijzonder aan hen die zo afhankelijk zijn van wat wij hier in dit huis aan mooie en noodzakelijke plannen bedenken.

Motie ‘Klimaatadaptatie’ (08-06-2018)

Motie ‘Kwaliteitsimpuls dijken’ (08-06-2018)

Motie CDA, PvdA en GL over behoud van biodiversiteit (08-06-2018)