Het is triest voor boeren die generaties lang voor onze voedselproductie zorgen dat er nu zo stevig ingegrepen moet worden. We hebben ook in Zeeland de boeren hard nodig. De keuzes die nu gemaakt worden zijn niet voor niets. Het gaat niet goed met de natuur, vele soorten flora en fauna in soort en aantal gaan achteruit of verdwijnen, ook in Zeeland. De fractie wil ook dat in Zeeland de doelen die gesteld zijn in het Nationaal Programma Landelijk Gebied behaald worden. Daar hebben we samen de verantwoordelijkheid en zorg voor, vooral samen! We zijn het ermee eens dat de discussie zou moeten gaan over eerlijke prijzen en biodiversiteit, een schone lucht en water, een mooi landschap en gezonde voeding voor de consument in plaats van het vele veevoer wat nu geproduceerd wordt, maar ook hoe dat samen te bereiken. Stikstof reductie is er een onderdeel van wat nu alle aandacht krijgt maar er is zoveel meer wat hard nodig is om te komen tot een gezonde en natuurinclusieve leefomgeving.
In Zeeland vragen we boeren aanpassingen te doen in hun werkwijzes. Eerder hebben ze alle ruimte gekregen voor schaalvergroting en dat was fout en breekt hen nu op. Opnieuw aanpassen vraagt wat van hen en steun van ons maar het kan wel! Onlangs heb ik op een Zeeuws symposium gezien dat de agrarische sector niet stil zit en er zijn tal van kleinere oplossingen die samen een beter resultaat kunnen bereiken, van een andere grondbewerking tot andere gewassenteelt en minder mestgebruik. Het gaat niet alleen over de veeboeren maar zeker ook over de akkerbouw waar nu teveel ammoniak uit mest de grond ingaat.
Er zijn drie boeren in het Zeeuwse die zo dichtbij kwetsbare natuur wonen dat zij geholpen worden iets anders te doen dan ze nu doen. Vrijwillig kunnen boeren zelf andere keuzes maken. Wat de PvdA betreft zijn er vele nieuwe richtingen waar boeren mee aan de slag kunnen zoals grondstoffen voor het duurzaam bouwen van huizen of duurzame kleding. Maar ook natuurbeheer is een belangrijke, juist omdat het areaal natuur toe zal nemen.
Boeren verdienen een goed inkomen en dat betekent een eerlijke prijs voor wat zij doen en leveren zonder dat zij uitgebuit worden door de banken en de supermarktketens.
Wat we vooral willen benadrukken is dat er ook boeren zijn in Zeeland die al jaren natuurinclusief boeren en hele goede resultaten hebben en dat met minder mestgebruik. Dát zijn wat de PvdA betreft de boeren van de toekomst en het voorbeeld dat het wél kan. Zij verdienen de aandacht voor hun goede werk.
Voor ons staat niet alleen de agrarische sector aan de lat. Ook met de industrie en met België waar veel uitstoot vandaan komt heeft onze gedeputeerde Anita Pijpelink voortvarende gesprekken. In de industrie maken ze een inhaalslag om hun uitstoot te verminderen. We zouden willen dat het allemaal veel sneller gaat, maar begrijpen ook dat veranderingen toepassen niet zo makkelijk zijn dan gedacht. Belangrijkste is dat zowel de boeren als alle sectoren weten waar ze aan toe zijn, die stip op de horizon daar gaat het om.
De PvdA vindt ook dat we ervoor moeten zorgen dat er ruimte komt om huizen te bouwen. We weten allemaal dat bouwprojecten stilliggen vanwege juridische problemen die te maken hebben met de stikstofvervuiling. Die problemen zijn niet zomaar opgelost. omdat er afspraken zijn gemaakt in het regeerakkoord. De vraag is of rechters zomaar vergunningen afgeven ? En áls er gebouwd mag worden vinden wij dat woningen voor permanente bewoning voor gaan. Wij vinden ook dat de problemen moeten worden opgelost om bedrijven die werken aan een duurzame economie en banen van de toekomst de ruimte te kunnen bieden. Werkgelegenheid voor de toekomst is ook voor Zeeland heel belangrijk.
De kaart uit de startnotitie nationaal programma landelijk gebied de zogenaamde vlekkenkaart, geeft veel discussie. De PvdA is van mening dat de provincies meer ruimte moeten kunnen krijgen om zelf met oplossingen te komen, de oplossing is dan niet het voor zich uitschuiven of geitenpaadjes nemen maar met alle betrokkenen aan de slag te gaan.
Het is heel duidelijk dat we in Zeeland bijzondere natuur hebben en willen blijven houden en ons bewust zijn dat het daarom anders moet. Het is ook duidelijk dat boeren een plaats hebben in Zeeland dat is zo en blijft zo. Het kan en moet samen beter.
Dat is de opdracht, daar gaan we de discussies over aan en daar maken we ons hard voor!