Ode aan Mandela?

Mandela is zondag de 15e december 2013  begraven in Qunu, een dorp in het oosten van Zuid-Afrika. Net als veel linkse politici heb ik bewondering voor deze man. Waarom vroeg ik mij in de afgelopen dagen af. PvdA-ers hebben nu niet eenmaal niet de eigenschap om met leiders te dwepen. Zijn ze veel te kritisch voor.

Mijn belangstelling voor Mandela kwam in de jaren negentig van de vorige eeuw toen ik rechten studeerde. Op mijn kleine televisie in mijn kamer van 14 vierkante meter zag ik Mandela samen met Winnie uit zijn gevangenschap komen. Wat mij opviel was niet zijn opgeheven vuist, maar zijn lach. Hij was niet verbitterd. Op dat zelfde televisietje zag ik vlak na zijn vrijlating een interview met Mandela. Ik meen mij te herinneren dat de interviewer vroeg of hij zijn bewakers kon vergeven. Hij omzeilde de vraag en gaf een diplomatiek antwoord. Wat hij antwoordde weet ik helaas niet meer. Maar ik herinner mij dit zo goed, omdat ik iemand verwachtte die verdriet en verbittering zou moeten vertonen en misschien met tranen in zijn ogen zijn bewakers voor hun wandaden vergaf. Niets was hiervan waar. Ik zag een trotse man, die de vraag van de journalist handig pareerde en voor verzoening sprak. Hij sprak niet over vergeving!

En daar ligt mijn bewondering voor Mandela. Hij zat 25 jaar gevangen en moest vooroordelen, vernederingen en treiterijen ondergaan. Hij verloor zijn zoon, toen hij gevangen. Hij weerstond allerlei verleidelijk aanbiedingen van het apartheidsregime om in rust een welvarend leven te kunnen leiden. Hij had maar een doel voor ogen: vrijheid voor zijn volk. Altijd lachen, dansen en nooit je woede over het jouw aangedane leed kunnen uiten, is een grote opoffering. Verzoening zoeken met degenen, die jou gemarteld en mishandeld hebben voor het hogere doel: een stabiele en vrije samenleving voor jouw volk, is een bijna onmenselijke opoffering. En hiermee is Mandela een groot leider voor Zuid-Afrika geweest en een voorbeeld voor de wereldpolitiek. Een leider, waar menig CEO aan behoort te denken als hij wegens zijn ‘grootse’ prestaties zijn bonus incasseert! Een leider, waaraan een politicus behoort te denken, die met haat en tweedracht zaaien in de samenleving macht probeert te verwerven.

De laatste jaren is Mandela een symbool geworden van die verzoening. Triest vond ik dat hij al oud en zwak weer het podium op werd geduwd om te dansen en te lachen. Het ergste vond ik dat die arme man in golfkarretje werd rondgereden tijdens de opening van de wereldkampioenschappen voetbal in Zuid-Afrika met naast hem organisatoren, die de kunst van het eigenbelang tot in de puntjes beheersten. Die zijn aura gebruikten om hun ego’s bij te polijsten. Hij was er te zwak voor om zich hiertegen te verzetten. Mandela was immers ook maar een mens!

Mandela verdient zijn rust. Hij heeft veel gedaan voor zijn volk en dat verdient bewondering.  Een ode aan Mandela? Ja, beslist.

Fractievoorzitter Annebeth Evertz