“Ik ben van de praktische soort. Voor mooie bespiegelingen over de energietransitie hebben we geen tijd. We moeten direct aan de slag. Het zou bijvoorbeeld al helpen als gemeenten de Wet Energiebesparing waaraan bedrijven en instellingen moeten voldoen zouden handhaven. Dat kan een vette vis zijn als het gaat om het verminderen van CO2-uitstoot. Daarom is het jammer dat veel gemeenten weinig aan handhaving doen.” Marjan Minnesma, directeur van Urgenda, sprak op woensdag 30 juni in de Koorkerk in Middelburg. Het was een initiatief van de PvdA en GroenLinks in Zeeland. De bijeenkomst draaide om de vraag: wat kunnen gemeenten bijdragen aan de energietransitie? Op de kerkbanken diverse plaatselijke Zeeuwse politici van beide partijen.
Rutte
Maar voordat Marjan Minnesma inging op de rol van gemeenten vertelde ze over haar gesprek onlangs met Mark Rutte in het Torentje. Ze wilde de man, wiens regering ze voor de rechter sleepte met een klinkende overwinning tot gevolg, eens in de ogen kijken: “Rutte en ik zijn beiden 54. Ik heb hem verteld dat sinds wij beiden zijn geboren de CO2-uitsoot op de wereld met 75 procent is gestegen en dat als we niets doen hierdoor de zeespiegel uiteindelijk met 2,5 tot 3 meter stijgt. En dat terwijl de Deltawerken zijn berekend op een stijging van hooguit een meter.”
Kennedy
Mark Rutte kan volgens Minnesma wat betreft de energietransitie in Nederland de Kennedy van zijn generatie worden:“Kennedy zei ooit dat de VS iemand op de maan de wilde laten landen en vervolgens gebeurde dat binnen tien jaar. Rutte heeft nog minder dan negen jaar om in 2030 de CO2-uitstoot met 49 procent te verminderen. Ik ben ervan overtuigd dat dit kan lukken.”
Technisch mogelijk
Kom bij Marjan Minnesma niet aan met ‘dat het onmogelijk is om in iets minder dan negen jaar de klimaatdoelen van Parijs te halen. Minnesma: “Ik heb vandaag Dow bezocht. Zij zeggen dat het technisch mogelijk is. Dat zeggen ook andere industrieën waar ik kom. Alleen verwachten ze dan van de regering dat dit prioriteit nummer 1.”
Zonnepanelen op daken
Ook gemeenten hebben een taak bij de energietransitie. Dertig regio’s moeten via de Regionale Energiestrategie (RES) in 2030 35 Twh aan duurzame stroom op het land opwekken. Minnesma: “Uiteraard weet ik dat er op diverse plekken protesten zijn tegen windmolens op land. Je moet die molens dan ook niet ten koste van alles de burgers door de strot duwen. Er zijn veel creatievere oplossingen mogelijk. Neem nu zonne-energie. Als je de helft van de daken van commercieel vastgoed dat geschikt is voor zonnepanelen hiervoor benut dan realiseer je al 28 Twh. Dus die 35Twh halen is niet het probleem.”
Veel woorden, maar weinig daden
Na Minnesma schetste Teus Baars, directeur van de coöperatieve windenergievereniging Zeeuwind, een weinig optimistisch beeld van hoe Zeeuwse gemeenten bezig zijn met windenergie op land: veel woorden, maar weinig daden. Maar ook met zonne-energie gaat het te traag: “We hebben 880 Zeeuwse bedrijven benaderd of ze interesse hadden in zonnepanalen op hun dak. Slechts 19 reageerden positief. De meeste denken dat ze er geen geld mee kunnen verdienen.” Baars deed een oproep aan alle plaatselijke politici in de zaal: “Als je als gemeente deelneemt aan een Regionale Energiestrategie, dan is dat niet vrijblijvend. Besef dat je ook zelf hiermee aan de slag moet.”
Restwarmte
Na Minnesma en Baars discussieerden de aanwezigen over lokale initiatieven. Volgens Laszlo van der Voorde, PvdA-fractievoorzitter in Terneuzen, kunnen gemeenten veel meer doen met de restwarmte van de industrie. Marjan Minnesma: “Dow vertelde mij vandaag dat ze de restwarmte gratis aan Terneuzen heeft aangeboden. De gemeente heeft het geweigerd, omdat ze bang zijn dat burgers dan niet meer zelf aan energiebesparing zullen doen. Onbegrijpelijk, als je iets voor niets krijgt aangeboden.”
Lage inkomens
Inez Flameling (PvdA, Noord-Beveland) benadrukte dat de energietransitie wel betaalbaar moet zijn voor mensen met lage inkomens. Marjan Minnesma: “Dat vind ik ook. Maar er zijn nu al diverse regelingen waardoor mensen met een laag inkomen subsidie kunnen krijgen bij het nemen van milieumaatregelen in hun eigen huishouden. Dus dat is geen reden om niet tot actie over te gaan.”
Postcodestroom
Tiny Polderman (GroenLinks Veere) wees erop dat Neeltje Jans tot haar gemeente behoort. Polderman: “Daar kunnen probleemloos de hoogste windmolens worden neergezet.” Ook had ze het over de mogelijkheid van ‘postcodestroom’. In de stad Veere zijn veel monumentale woningen. Daar is het vaak minder goed mogelijk om zonnepanelen te plaatsten. Die zij nu geplaatst op de daken van twee bedrijven in de buurt, zodat deze bewoners ook zonne-energie kunnen afnemen.
Adrie Boxmeer
