Europa als een ongebruikte stoffige trap

Dinsdag 11 april reisden een kleine vijftig PvdA’ers met de bus naar Brussel. De groep kreeg allerlei informatie over de Europese Unie (EU), maar het meest symbolische beeld was voor mij het verlaten, ongebruikte trappenhuis.

Over de Europese Unie (EU) is veel gezegd en geschreven. Uit mijn jeugd herinner ik me vooral het positieve beeld: de EU brengt vrede en veiligheid en we hoeven niet meer geld om te wisselen in een deel van het buitenland. Ook het boek de Europese Droom van Jeremy Rifkin (2005) ziet de EU als een kans. De auteur vergelijkt de Amerikaanse droom en een Europese droom. Hij concludeert: “Amerikanen leven om te werken. Europeanen werken om te leven.”

Met de Europese droom doelt Rifkim op een samenwerking van staten, die de eigen cultuur, taal en geschiedenis houden. Die eenheid zou positief werken voor alle inwoners op het gebied van bijvoorbeeld handel en werk. Dat klopt, maar in Brussel wordt veelal in vaste patronen gedacht: de vlucht naar voren om kritische stromingen in de maatschappij te vlug af te zijn. Hoe sneller de EU probeert om meer een federale staat te worden, hoe meer landen in een schrikreactie zich proberen los te rukken uit de EU (Brexit).

De ongewenste vaste patronen zijn duidelijk: Straatsburg, achterkamertjes, geldverspilling en een groeiende boosheid over het megalomane gedrag van de EU. Woensdag zagen we een zelfde vaste patroon. De gids bood de standaard keuze aan een kleine vijftig mensen: willen jullie met de lift… of heel misschien met de trap. Normaal gesproken gaan vrijwel alle mensen met de lift, maar de Zeeuwen dromden bij elkaar, snelden de trap op en zagen stof, spinnenwebben en zwarte troep. Eenmaal boven gekomen waren de weinige mensen die wel met de lift gingen nog niet aangekomen.

Op papier duurt het langer om te stijgen met de trap, maar de EU staat geen makkelijk stijgende lift te wachten. Het wordt tijd om niet langer te wachten op de lift, maar wel tree voor tree met de trap te gaan. Ja, het duurt langer. Ja, het kost meer energie. Maar op dit moment zijn andere denkpatronen en het aanpakken van misstanden nodig om het project van de Europese droom vlot te trekken.

Statenlid Ralph van Hertum