Algemene beschouwingen november 2022

Herfst in Zeeland

De blaadjes vallen van de bomen en na een lange, warme zomer is de herfst aangebroken in Zeeland. Nog vier maanden tot de Provinciale Statenverkiezingen en zowel de coalitiepartijen als de oppositiepartijen zijn druk bezig met het samenstellen van de kandidatenlijsten en het opstellen van een nieuw verkiezingsprogramma. Voor de PvdA Statenfractie verandert er iets fundamenteels vanaf maart 2023. Dit is namelijk onze laatste algemene beschouwingen als alleen PvdA zijnde.

Wij hebben gezien hoe het aantal politieke partijen de afgelopen jaren landelijk en in de Abdij is toegenomen. Onze verwachting is dat na de komende verkiezingen wederom nieuwe partijen Zeeuwse Statenzetels gaan bemachtigen. Terecht hebben volgers van de provinciale politiek aangegeven dat de bijdragen van sommige partijen veel op elkaar lijken. Zo ook de bijdragen en het stemgedrag van de fracties van PvdA en GL. Landelijk zoeken onze partijen de samenwerking steeds meer op. In Zeeland gaan de PvdA en GL met één lijst en één programma meedoen aan de verkiezingen. Wij doen dit, omdat we een gezamenlijke toekomstvisie hebben. We staan voor een sociaal en duurzaam Zeeland. We staan voor samenwerking en we strijden gezamenlijk voor onderwerpen die voor ons beide van groot belang zijn. We leven in een tijd van verdeeldheid waarin de hang naar individuele vrijheid via het ik-tijdperk en het neoliberalisme is ontspoord. Ook in de politiek: voor elk belang een partij. PvdA en GL kiezen juist voor samenwerking.

Korte termijn

Ook in deze samenwerking zal onze focus liggen bij de inwoners, met name die met een smalle beurs en met weinig kansen of inwoners die te maken hebben met tegenvallers in hun leven. Ook zijn wij een progressieve partij die zich richt op de toekomst. We zetten ons in voor jongeren en de toekomstige generaties. Op de korte termijn wacht echter een onzekere winter voor de Zeeuwen. Houden bakkers, ondernemers, de MKB, dorpshuizen, sportclubs, scholen, winkeliers, restaurants, musea en festivals het hoofd wel boven water als de winter ijskoud wordt? In de PZC van 27 oktober 2022 lazen we dat nog nul scholen zich hebben gemeld bij het Rijk voor financiële ondersteuning. Met de warme temperaturen van oktober in het achterhoofd begrijpen we dat. Tegelijkertijd maken veel Zeeuwen zich zorgen. Aan Gedeputeerde Staten de vraag of GS bereid is met het Rijk, de gemeenten, ondernemers, de sport- de cultuur- en onderwijssector de vinger aan de pols te houden? Is GS bereid om actie te ondernemen als de energie-en gaskosten snel stijgen en de Zeeuwse samenleving ondersteuning nodig heeft?

Op de korte termijn maken veel Zeeuwen zich ook zorgen over de ontwikkelingen op de woningmarkt, hun werk en hun fysieke welzijn. Op de woningmarkt zijn nog steeds veel te weinig betaalbare woningen beschikbaar. Met de oplopende rente wordt het bovendien voor veel Zeeuwse starters moeilijker om geld te lenen. Ook werkgelegenheid is en blijft een punt van zorg. We zien dat op de korte termijn veel mensen aan het werk zijn. Maar we kijken ook naar werkgelegenheid op de lange termijn, deze mag niet ten koste gaan van de gezondheid van mens en natuur. Is GS bereid om sterker in te zetten op een snellere verduurzaming van Zeeuwse bedrijven? De opgaven voor klimaat en biodiversiteit vragen namelijk een transitie van de bedrijven. Onze zorg is of de bedrijven snel genoeg gaan in hun transitie, zodat duurzame werkgelegenheid behouden blijft. Wat is het beeld bij GS, zijn onze industrieën op tijd begonnen met de transitie? En hebben de hoofdkantoren in het buitenland voldoende bereidheid te investeren in de transitie van hun bedrijf in Zeeland? Is GS bereid om met bedrijven mee te denken om de omslag te maken van industriële naar duurzame werkgelegenheid? Want alleen op die manier is werk in Zeeland voor de lange termijn geborgd. Een ander punt van zorg is het fysieke welzijn van Zeeuwen. We horen dat veel mensen met een burn-out thuis komen te zitten. Bijvoorbeeld in het onderwijs en de zorg gaan mensen hard onderuit. Vraag aan GS: is er in Zeeland wel genoeg aandacht voor het fysieke welzijn van mensen?

Lange termijn

Als PvdA willen we een omslag in denken. Namelijk dat brede welvaart centraal staat in hoe wij als provincie tegen Zeeland aankijken. Te lang hebben we ook in Zeeland economische groei als een doel op zich gezien. Daarbij hebben we de kwaliteit van die economie en de negatieve effecten op mens en milieu onvoldoende in beeld gehad. We willen daarom scherper kijken naar de economische bedrijvigheid en duurzame economische groei stimuleren. Onze vraag aan GS is of zij op deze manier met de gemeenten en Impuls Zeeland het gesprek aan willen gaan om nieuwe bedrijvigheid te krijgen die een toegevoegde waarde heeft voor Zeeland?  Wij denken aan het nog meer stimuleren van de circulaire economie en zoveel mogelijk grondstoffen te hergebruiken. Het betekent ook dat we sectoren als het onderwijs en de cultuur als volwaardige economische dragers zien, naast de industrie en het toerisme. Ook gaan we werken aan nieuwe coöperatieve ondernemingsvormen waarin werknemers zelf eigenaar zijn. We zien een kans voor de Zeeuwse opleiders om een sleutelrol te spelen bij deze transitie. Zonder kennis en kennisvernieuwing zal het proces niet werken. Zeeuwse jongeren kunnen bij praktische scholing vooroplopen.

Natuur, cultuur, ov en leefbaarheid

Als we het hebben over lange termijnsinvesteringen denken we ook aan een andere blik op de natuur, cultuur en het openbaar vervoer. Als het gaat om natuur lezen we geregeld hoe een overheid gezonde bomen kapt. Wat ons betreft kan dit echt niet. We willen dat GS in afstemming met de andere overheden ervoor zorgt dat gezonde bomen niet meer gekapt worden en dienen daarvoor een motie in. Deze motie is namens PvdA, PvdD, GL en D’66.

In oktober was de fractie te gast bij de Zeeuwse Concertzaal waar het Zeeuwse Orkest een prachtige voorstelling gaf van de 5^de symfonie van Beethoven. Onze bewondering voor de muzikanten groeide toen we hoorden dat ze per voorstelling 84 euro bruto vergoed krijgen, terwijl ze een studie op het conservatorium hebben afgerond en veel tijd kwijt zijn aan reizen en repeteren. Veel van de muzikanten denken daarom aan stoppen, waardoor het voortbestaan van het Zeeuws Orkest in gevaar is. Dit past niet in de landelijke Fair Pay Practise. Wat ons betreft wordt onderzocht wat het toepassen van de Fair Pay Code op Zeeuws niveau betekent. We dienen daarvoor motie twee in. Mede namens D’66, PvdD en GL.

Motie drie is een reactie op de recente berichtgeving over het Zeeuwse openbaar vervoer. We lezen in de PZC en Omroep Zeeland over niet rijdende bussen en dit wordt bevestigd door scholen en leerlingen die veel hinder hiervan ondervinden. Wat ons betreft worden deze problemen snel opgelost. Motie drie dienen we mede namens SP, PvdD en GL in.

Eerder in ons verhaal spraken we over samen. Het lijkt ons mooi om de leefbaarheid in Zeeland verder te versterken met een Zeelanddag. Een dag waarbij de inwoners van Zeeland en de vele vrijwilligers in de Zeeuwse samenleving centraal staan. Onze laatste motie vraagt aan GS om te onderzoeken of zo’n jaarlijkse Zeelanddag inderdaad de leefbaarheid in onze provincie zou versterken.

Bedanken

Tot slot. In deze algemene beschouwingen hebben we gesproken over de korte en lange termijn. Een Statenperiode valt daar tussen in. In vier jaar kan immers veel gebeuren. Dat hebben we in de afgelopen periode wel gezien met Corona en de oorlog in Oekraïne. Het afgelopen jaar is voor onze fractie voorbijgevlogen en het is goed om een moment stil te staan en onze dankbaarheid uit te spreken richting een aantal mensen in deze zaal en erbuiten. Zo hebben wij veel vragen gesteld aan GS en de ambtenaren, dank voor deze beantwoording. Daarbij zijn we de Statengriffie dank verschuldigd voor de uitgebreide voorbereidingen van onze commissie- en Statenvergadering, alsmede onze werkbezoeken. Ook de fractiemedewerkers zijn van onschatbare waarde voor ons werk. Tot slot willen we ook onze collega Statenleden in dit huis bedanken. We verschillen geregeld van mening, maar vanuit onze eigen invalshoek willen we het beste voor onze inwoners en deze prachtige provincie.

Motie Behoud bomen langs wegen Toezegging van GS bij het mogelijk kappen van bomen maatwerk te leveren, in overleg te gaan met de omgeving en in die afweging natuur, landschap en verkeersveiligheid mee te laten wegen.

Motie Fair Practice De motie is aangenomen.

Motie Openbaar Vervoer De motie kende 17 voor- en 17 tegenstemmen. Bij de volgende Provinciale Statenvergadering komt deze motie opnieuw in stemming.

Motie Leefbaarheid Zeelanddag Toezegging van GS binnen een half jaar met leefbaarheidsinitiatieven te komen.