Brief frictiekosten ZB en Scoop

Het verhaal van de Zeeuwse Bibliotheek en Scoop Zeeland is een ingewikkeld verhaal en lastig dossier. Het is voor een buitenstaander nog  nauwelijks te volgen. Bedragen van € 10 miljoen aan frictiekosten vliegen over de commissietafel. Er is discussie over de rol van Gedeputeerde Staten in het fusieproces. De onzekerheid van de werknemers van de beide instellingen over hun rechtspositie en of zij binnenkort nog een baan hebben. Hoe breng je als volksvertegenwoordiger orde in die wirwar van feiten en emoties, die door dit dossier lopen?

Het zou een win-win situatie worden, zo werd het onze PvdA-fractie door de Zeeuwse Bibliotheek en Scoop verteld. Wij hadden vooruitlopend op de kerntakendiscussie in december 2012 een gesprek met beide instellingen. Gedeputeerde Staten waren voornemens om een totaal bedrag van € 3,2 miljoen op beide instellingen te bezuinigen. De Zeeuwse Bibliotheek (ZB) en Scoop hadden al een samenwerking ingezet om te komen tot een modern kennis- en informatiecentrum. Door de forse bezuiniging op de provinciale subsidie kwam die samenwerking in een stroomversnelling en was er een fusie op handen. Met een gezamenlijke taakstelling van € 2 miljoen kon de gefuseerde instelling ZB en Scoop uit de voeten.

In onze gesprekken met de instellingen is er niet gesproken over de frictiekosten. In aanloop en ten tijde van de kerntakendiscussie kwam dit wel naar voren. Gesteld werd dat een vergoeding in de frictiekosten een voorwaarde was om het fusieproces in gang te zetten. Door Provinciale Staten werd besloten om een bijdrage in de frictiekosten te leveren. Over de hoogte daarvan werd met de instellingen nadere onderhandelingen gevoerd.

De hoogte van de frictiekosten was de adder onder het gras in dit dossier. Er bestonden hierover allerlei verschillende verwachtingen. En dan gaat het mis. De instellingen, die, zo blijkt uit het feitenrelaas, hebben altijd aangeven dat een bezuiniging op de provinciale subsidie gepaard gaat met hoge frictiekosten. Ze kwamen dan ook in mei 2013 met een sociaal plan dat € 10 miljoen kostte. En Provinciale Staten, zoals onze PvdA-fractie, die uitgingen van een bijdrage in frictiekosten en hiermee veel lager bedrag aan frictiekosten voor ogen hadden. En dan valt die gevraagde € 10 miljoen euro voor het sociaal plan toch koud op je dak als je van hele andere bedragen bent uitgegaan.

Maar als je het dossier nader bestudeerd dan kan ik mij helaas niet aan de indruk onttrekken dat provincie Zeeland juridisch meer gebonden is dan dat wij ten tijde van het kerntakenbesluit voor ogen hadden. Het grootste percentage van de ZB-medewerkers valt onder het Sociaal Statuut van de provincie Zeeland en daarbij heeft op grond van artikel 13 van de statuten van Scoop de provincie Zeeland een flinke vinger in de pap in het personeelsbeleid van deze instelling. Er is een dermate nauwe arbeidsrechtelijke verwevenheid van het personeel van de ZB en Scoop dat er wel eens sprake zou kunnen zijn van een juridische verplichting tot vergoeding van de frictiekosten en dan wordt het steeds moeilijker om te spreken over een bijdrage in frictiekosten.

Konden deze risico’s niet veel eerder door Gedeputeerde Staten worden ingeschat? Over het sociaal plan dat in mei 2013 tot stand is gekomen, kan onze PvdA-fractie helder zijn. Het zijn geen reële frictiekosten. Het is de PvdA-fractie duidelijk geworden dat Gedeputeerde Staten geen toezeggingen hebben gedaan om de kosten van het Sociaal Plan te voldoen. Zoals ik al eerder verwoordde in de Statencommissie Bestuur, Financiën & Welzijn hecht onze fractie eraan dat bij het bepalen van de hoogte van vergoeding voor frictiekosten wordt gekeken naar het herplaatsen van personeel en dat de kosten kunnen worden opgevangen door herziening van taken, zoals de functie van wetenschappelijke bibliotheek.

Onze fractie hecht eraan dat er in dit ingewikkelde dossier snel een oplossing komt. Ook van de werknemers van de ZB en Scoop kan niet worden verlangd dat ze nog lang in onzekerheid blijven zitten. Onze fractie verwacht dat er eind juni 2014 in dit dossier een besluit kan worden genomen. De PvdA-fractie verlangt dan ook van Gedeputeerde Staten een stevige regie op dit dossier en dat er eind juni 2014 toch echt een oplossing ligt. De afhandeling van het fusieproces van de ZB en Scoop verdient geen schoonheidsprijs. Het te laat informeren van Provinciale Staten toen het proces van de fusie door perikelen bij de ZB en Scoop stokte. Het te laat informeren van de Provinciale Staten van de hoogte van de kosten van € 10 miljoen van het sociaal plan dat al in juni 2013 bij Gedeputeerde Staten bekend had moeten zijn. Onze fractie verlangt van Gedeputeerde Staten dat mochten er signalen zijn dat het komende onderhandelingsproces wederom stokt, zij Provinciale Staten hierover per direct informeren.

Zoals wij al in de Statencommissie Bestuur, Financiën & Welzijn hebben verwoord, zijn wij van mening dat de fusie tussen ZB en Scoop in juli 2014 een feit moet zijn. Wij hechten als fractie veel waarde aan de samenwerking tussen beide instellingen om te komen tot een modern kennis- en informatiecentrum. Wij menen dat zo’n centrum het kennisniveau en de kennisinfrastructuur van Zeeland kan versterken. Een hoog kennisniveau van mensen is goed voor onze Zeeuwse economie, maar ook kan het geven van kennis het leven van menig Zeeuw verbeteren. Onze PvdA-fractie kan zich dan ook goed vinden in de taken van de nieuwe instelling, geformuleerd in de brief van Gedeputeerde Staten.

Daarbij is onze fractie van mening dat de nieuwe instelling op gepaste afstand behoort te zijn van de provincie Zeeland, maar dat er in de statuten wel een bepaling komt, waarin de provincie Zeeland als toezichthouder kan optreden door bijvoorbeeld haar goedkeuring te geven aan benoeming van personen in de nieuwe Raad van Toezicht. Daarbij moet er voor nieuwe instelling ruimte zijn voor een publiek private samenwerking en ruimte om commerciële opdrachten binnen te halen. Ik wens het college veel succes en wijsheid toe in het zoeken naar een breed gedragen oplossing in dit dossier. Makkelijk zal het niet worden, maar het moet uiteindelijk goed komen.

Fractievoorzitter
Annebeth Evertz