Een duivels dilemma

Per 1 januari 2014 willen het Zeeuwse onderzoekscentrum Scoop en de Zeeuwse bibliotheek fuseren. Nou, … willen? Het is onder druk van de bezuinigingen van de provincie Zeeland. Vanaf 2016 moet er op deze twee instellingen jaarlijks twee miljoen euro bezuinigd worden. En omdat men toch al fusieplannen had worden die nu maar gelijk uitgevoerd. Eind 2012 hebben Provinciale Staten van Zeeland de kerntakendiscussie afgesloten met een Statendebat. De koers voor de komende jaren is bepaald. Taken die de provincie niet meer als kerntaak ziet werden afgestoten. Dat betekent dat we ook minder ambtenaren nodig hebben. Een geliefd onderwerp voor het volk. En als volksvertegenwoordiger moet je daar rekening mee houden. Met de vakbonden werden afspraken gemaakt over het vertrek van deze ambtenaren. In totaal zouden er honderdzestig mensen kunnen vertrekken. Dat moet natuurlijk wel op een nette manier. Alle ambtenaren van 57 jaar en ouder konden kiezen voor een regeling. De dienst verlaten met een mooie regeling. Er werd veel gebruik van gemaakt. Het leidde tot kritiek in Provinciale Staten. Maar ja, de Staten gaan niet over het personeelsbeleid. Dat is een zaak van het college van Gedeputeerde Staten. Knarsetandend ging men akkoord. Deze regeling had een enorme maatschappelijke impact, die Gedeputeerde Staten hadden onderschat. In een tijd waar mensen langer door moeten werken tot 67 jaar is het moeilijk aan te nemen dat een groep ambtenaren met 57 jaar met pensioen konden. Niet meer van deze tijd, oordeelde menig scepticus.

Nu een jaar later staan we aan de vooravond van de fusie van twee instellingen die gelieerd zijn aan de provincie. Bij de kerntakendiscussie is ooit afgesproken dat in de kosten van vermindering van het aantal  personeelsleden de provincie Zeeland een bijdrage zou leveren. Met een mooi woord aangeduid als frictiekosten. Recentelijk kwam de gedeputeerde met de mededeling dat die frictiekosten worden geschat op tien miljoen euro. Dat is schrikken. Maar dit bedrag stond toch ook in de stukken die de Staten hadden behandeld? Even overheen gekeken?  Scoop en de bibliotheek hebben dit bedrag niet in kas. Reserves opbouwen behoorden niet tot hun taken. Maar bij een fusie zijn nu eenmaal minder mensen nodig. Om aan een bezuiniging te komen van twee miljoen euro per jaar moet er gewerkt worden met ongeveer 34 mensen minder. Geen baliemedewerkers of administratieve krachten, die blijven we toch nodig hebben. Bovendien zijn dat de lager betaalde functies. Dat zet geen zoden aan de dijk. Nee, we zullen het moeten doen met minder managers en beleidsmedewerkers. Maar hoe doe je dat? Wachten tot ze zelf vertrekken? Dan halen we op korte termijn die bezuiniging niet. Ontslag met een mooie regeling? Maar hoe leggen we dat uit aan onze kiezers? In  veel bedrijven worden mensen ontslagen met of zonder regeling. Een werkloosheidsuitkering van twee jaar en daarna eventueel een bijstandsuitkering is hun lot. Moet dat ook het vooruitzicht worden van aan de provincie gelieerde instellingen? Moeten we meegaan in de discussie van de populisten om ambtenaren gewoon te ontslaan? Maar als sociaaldemocraten willen we toch goede arbeidsvoorwaarden voor iedereen? Dan moeten we als overheid toch het goede voorbeeld geven? En als je mensen gaat ontslaan, hoe selecteer je dan? De neiging om mensen vanaf een bepaalde leeftijd te laten vertrekken is groot. Maar kun je dat maken terwijl we iedereen voorhouden dat je tot je zevenenzestigste moet blijven werken? Een duivels dilemma!

Op weg naar huis hoor ik op de autoradio het nieuwste nummer van Danny Vera, ‘The Devil’s Son’. Een poëtische afsluiting van de dag, ‘Look what the voices made me do’.

Statenlid Frits de Kaart